Τρόπους με τους οποίους να μπει τέλος την κλοπή και παράνομη πώληση καταλυτών αυτοκινήτων αναζητούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους. Παρά το γεγονός ότι η μείωση των τιμών έφερε και μείωση των κλοπών καταλυτών αυτοκινήτων, το πρόβλημα είναι υπαρκτό και ταλανίζει ακόμη εκατοντάδες πολίτες οι οποίοι πέφτουν θύματα επιτήδειων. Το θέμα της κλοπής καταλυτών απασχόλησε ήδη τρεις συνεδρίες της Επιτροπής Μεταφορών της Βουλής, η οποία σήμερα επρόκειτο να ακούσει τις τελικές προτάσεις του Τμήματος Περιβάλλοντος για επίλυση του ζητήματος, ωστόσο, η συζήτηση του θέματος έχει αναβληθεί. Κατά την τελευταία συνεδρία, ο εκπρόσωπος του Τμήματος Περιβάλλοντος, αφού ενημέρωσε ότι όσα συμβάντα περιέρχονται σε γνώση του τμήματός του διερευνώνται σε βάθος και υπέβαλε εμπιστευτικό υπόμνημα στην Επιτροπή αναφορικά τους τρόπους που μελετούνται για την επίλυση των ζητημάτων που παρατηρούνται με τις κλοπές καταλυτών. Στο εμπιστευτικό σημείωμα, το οποίο εξασφάλισε και παρουσιάζει ο «Π», αναγράφονται σειρά μέτρων και εισηγήσεων που θα επιτρέψουν στις αρμόδιες υπηρεσίες να ιχνηλατούν τους καταλύτες οχημάτων.
Επί της ουσίας, το Τμήμα Περιβάλλοντος θεωρεί πως η ιχνηλάτηση και ο τερματισμός της κλεπταποδοχής, είναι η καλύτερη λύση με τη δημιουργία ενός μητρώου στο οποίο θα μπαίνει ο καταλύτης, και θα αναγράφεται σε αυτό ο εισαγωγέας, ο εγκαταστάτης και σε τι αυτοκίνητο τοποθετήθηκε, και όταν επιχειρηθεί να πωληθεί σε διαχειριστή αποβλήτων, να υπάρχει ουσιαστικά το ιστορικό του καταλύτη, έτσι ώστε να μειωθούν οι κλοπές. Οι καταλύτες είναι εύκολος στόχος κλοπής λόγω της εξωτερικής τους θέσης και των πολύτιμων μετάλλων που περιέχουν. Συγκεκριμένα, ένας καταλύτης περιλαμβάνει λευκόχρυσο, παλλάδιο, ρόδιο και χρυσό. Το ρόδιο αποτελεί αυτή τη στιγμή το ακριβότερο πολύτιμο μέταλλο στον πλανήτη. Επί του παρόντος, η τιμή ανά ουγγιά ροδίου ανέρχεται στα 10.300 δολάρια.
Οι εισηγήσεις
Οι μεμονωμένοι ιδιοκτήτες οχημάτων θα πρέπει να πωλούν σε άτομο που κατέχει, είτε άδεια διαχείρισης αποβλήτων καταλυτών είτε πιστοποιητικό καταχώρισης για εμπορία αποβλήτων καταλυτών, παρουσιάζοντας τίτλο ιδιοκτησίας οχήματος στο όνομά τους ή ατόμου 1ου βαθμού συγγένειας από το οποίο προέρχεται ο καταλύτης.
Ο διαχειριστής αποβλήτων θα πρέπει να είναι υποχρεωμένος να ελέγχει και να επιβεβαιώνει ότι ο τύπος του καταλύτη συνάδει με το μοντέλο του οχήματος που αναγράφεται στον τίτλο ιδιοκτησίας του οχήματος και ότι το άτομο που το πούλησε είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης του και να διατηρεί μητρώο, στη μορφή που θα του ορίζει το Τμήμα Περιβάλλοντος, με στοιχεία προέλευσης των καταλυτών. Ο επαγγελματίας παραγωγός θα πρέπει να είναι υποχρεωμένος να διατηρεί μητρώο στη μορφή που θα του ορίζει το Τμήμα Περιβάλλοντος, με στοιχεία προέλευσης των καταλυτών, αντίγραφα απόδειξης υπηρεσίας από όπου προέκυψε ο κάθε καταλύτης, αντίγραφα τίτλου ιδιοκτησίας οχήματος από όπου αφαιρέθηκε ο κάθε καταλύτης και να μην αγοράζει απόβλητα καταλύτες μεμονωμένα από τρίτους.
Οι εγκαταστάσεις διαχείρισης οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής (ΟΤΚΖ) θα πρέπει να πωλούν σε άτομο που κατέχει, είτε Άδεια Διαχείρισης Αποβλήτων Καταλυτών ή Πιστοποιητικό Καταχώρισης για Εμπορεία/Μεσιτεία. Η εγκατάσταση διαχείρισης ΟΤΚΖ θα πρέπει να είναι υποχρεωμένη να διατηρεί μητρώο στη μορφή που θα του ορίζει το Τμήμα Περιβάλλοντος, με στοιχεία προέλευσης των καταλυτών και αντίγραφα αγοράς και τίτλου ιδιοκτησίας οχήματος από όπου αφαιρέθηκε ο κάθε καταλύτης.
Διαχειριστές αποβλήτων
Σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος, οι συλλέκτες-μεταφορείς, από τη στιγμή που θα αγοράζουν τους καταλύτες οι ίδιοι και όχι απλώς να τους μεταφέρουν σε άτομο που κατέχει ΑΔΑ, οφείλουν να εξασφαλίσουν και Πιστοποιητικό Καταχώρισης για Εμπορεία/Μεσιτεία.
Οι Συλλέκτες/Μεταφορείς οφείλουν να συμπληρώνουν Έντυπο Αναγνώρισης και Παρακολούθησης Αποβλήτων και να δίνουν αντίγραφο, τόσο στον αρχικό παραγωγό αποβλήτων όσο και στον κάτοχο της Άδειας Διαχείρισης Αποβλήτων όπου θα καταλήξει ο καταλύτης. Οι έμποροι θα οφείλουν να αγοράζουν από μεμονωμένους παραγωγούς εφόσον ελέγξουν και επιβεβαιώσουν ότι ο τύπος του καταλύτη συνάδει με το μοντέλο του οχήματος που αναγράφεται στον τίτλο ιδιοκτησίας του οχήματος και το άτομο που του το πώλησε/παράδωσε είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης του, και να διατηρούν μητρώο στη μορφή που θα τους ορίζει το Τμήμα Περιβάλλοντος, με στοιχεία προέλευσης των καταλυτών ή από τα συνεργεία αντικατάστασης καταλυτών και εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων, και θα πρέπει να διατηρούν μητρώο στη μορφή που θα τους ορίζει το Τμήμα Περιβάλλοντος, με στοιχεία προέλευσης των καταλυτών και να εκδίδουν απόδειξη αγοράς και Έντυπο Αναγνώρισης και Παρακολούθησης Αποβλήτων.
Και στις δύο περιπτώσεις, οφείλουν να βγάζουν και να αναρτούν φωτογραφίες των αγορασμένων καταλυτών σε Ηλεκτρονική Πλατφόρμα της Αστυνομίας. Σημειώνεται ότι δεν θα μπορούν να διαθέσουν αλλού τους καταλύτες μέχρις ότου λάβουν έγκριση από Αστυνομία. Σε ό,τι αφορά τους διαχειριστές, σύμφωνα με τις εισηγήσεις, εφόσον αγοράζουν απόβλητα καταλύτες, οφείλουν να τηρούν ό,τι και οι Έμποροι-Μεσίτες. Εφόσον αφαιρούν καταλύτες από ΟΤΚΖ οφείλουν να διατηρούν μητρώο, στη μορφή που θα του ορίζει το Τμήμα Περιβάλλοντος, με στοιχεία προέλευσης των καταλυτών καθώς και αντίγραφα αγοράς και τίτλου ιδιοκτησίας οχήματος από όπου αφαιρέθηκε ο κάθε καταλύτης.
Από και προς κατεχόμενα
Μέσα από τα μέτρα του Τμήματος Περιβάλλοντός, γίνεται εισήγηση για την απαγόρευση οποιαδήποτε μεταφοράς αποβλήτων καταλυτών από τις ελεύθερες προς τις κατεχόμενες περιοχές, αφού δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι θα καταλήξουν σε εγκαταστάσεις που κατέχουν Άδεια Διαχείρισης Αποβλήτων και θα εξαχθούν από την Κύπρο σύμφωνα με της πρόνοιες της Διεθνούς Σύμβασης της Βασιλείας και των Ευρωπαϊκών Κανονισμών.
Η διαδικασία μεταφοράς εμπορευμάτων από τις ελεύθερες στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου είναι ίδια με αυτήν που ακολουθείται μεταξύ των ελεύθερων επαρχιών. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να ζητηθεί βοήθεια από την Αστυνομία, ώστε να μην επιτρέπει την είσοδο οχημάτων που μεταφέρουν απόβλητα καταλυτών προς τις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές. Από την άλλη, επιτρέπεται η μεταφορά τους από τις κατεχόμενες προς τις ελεύθερες περιοχές της Δημοκρατίας εφόσον διασφαλιστεί ότι θα μεταφέρονται από τα οδοφράγματα και από άτομο που κατέχει Πιστοποιητικό Καταχώρισης για Συλλογή και Μεταφορά αποβλήτων καταλυτών και θα καταλήξουν σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση διαχείρισης αποβλήτων καταλυτών και ότι θα υπάρχει πλήρης αιτιολόγηση από το Εμπορικό Επιμελητήριο των κατεχομένων όσων αφορά την προέλευση των καταλυτών.
Κατά τη διέλευση καταλυτών από τις μη ελεγχόμενες περιοχές από την Κυπριακή Δημοκρατία, εκτός από τα πιο πάνω έγγραφα θα παρουσιάζεται, μεταξύ άλλων, και το συνοδευτικό έγγραφο από το υουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο, στο οποίο να σημειώνεται σε συγκεκριμένο πεδίο αν προορίζονται για χρήση ή/όχι στην Κύπρο και ζητείται όπως δηλώνεται η χώρα προορισμού στην περίπτωση που δεν είναι για εγχώρια κατανάλωση. Αν δεν υπάρχουν αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων καταλυτών στην Κύπρο, τότε θα πρέπει να δοθούν οδηγίες στους λειτουργούς που στελεχώνουν τα οδοφράγματα να μην επιτρέπουν τη διέλευση προς τις ελεύθερες περιοχές αποβλήτων καταλυτών στις περιπτώσεις που δηλώνεται στο συνοδευτικό έγγραφο ότι είναι για εγχώρια κατανάλωση.
Εξαγωγές από Κύπρο
Για να επιτραπεί η εξαγωγή αποβλήτων καταλυτών από την Κύπρο, ο εξαγωγέας θα πρέπει να προσκομίσει στο Τμήμα Τελωνείο προεγκριμένα από το Τμήμα Περιβάλλοντος, πλήρως συμπληρωμένο Έντυπο Γενικής Ενημέρωσης, εν ισχύ συμφωνία μεταξύ Εξαγωγέα-Παραλήπτη, μητρώο στη μορφή που θα του ορίζει το Τμήμα Περιβάλλοντος, με αξία και στοιχεία προέλευσης των αποβλήτων καταλυτών, αντίγραφο Άδειας Διαχείρισης Αποβλήτων ή Πιστοποιητικού Καταχώρισης για Εμπορεία Μεσιτείας. Η πιο πάνω διαδικασία εφαρμόζεται για όλες τις εξαγωγές καταλυτών, δηλαδή για τις αποστολές σε κράτη εκτός EE. Για εμπορεύματα αξίας κάτω των €15.000 δεν απαιτείται η θεώρηση των πιστοποιητικών T2L από το Τελωνείο και κατά συνέπεια δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
